Vraag: Kan het bestuur een onwettig plan of reglement buiten toepassing laten?
Antwoord: Nee, enkel een rechter kan vaststellen dat een plan of reglement onwettig is en het vervolgens buiten toepassing laten (artikel 159 Gw)
Volgens de Grondwet passen de hoven en rechtbanken de algemene, provinciale en plaatselijke besluiten en verordeningen alleen toe in zoverre zij met de wetten overeenstemmen (artikel 159 Gw).
Hieruit volgt dat enkel een rechter kan vaststellen dat een plan zoals een RUP, of een verordening onwettig is. Pas wanneer de rechter de onwettigheid vaststelt en het besluit buiten toepassing laat, kan het bestuur bij heroverweging van de aanvraag voorbijgaan aan het onwettige plan of de onwettige verordening.
Bij gebrek aan een uitspraak van de rechter moet het bestuur dus het plan of reglement nog steeds toepassen, ook al is het onwettig. De uitzondering daarop betreft de leer van de onbestaande bestuurshandeling. Die gaat echter enkel om bestuurshandelingen die dermate flagrant onrechtmatig zijn dat het bestuur ze buiten beschouwing mag laten. De toepassing van deze leer wordt in de praktijk maar zelden aanvaard door rechters.
