De bomen staan in bloei, de dagen worden langer en de temperaturen warmer. Het mooie lenteweer lokt in de maand mei heel wat bezoekers naar parken en bossen. Helaas brengt die belangstelling ook vaak afval met zich mee op openbare plaatsen, denk hierbij aan blikjes, sigarettenpeuken, lege verpakkingen, zakdoekjes etc. Steden en gemeenten zijn verantwoordelijk voor de openbare netheid op hun grondgebied. De gemeente kan preventief zwerfvuil tegengaan door te sensibiliseren met bijvoorbeeld campagnes, aandacht te besteden aan een doordacht ruimtelijk ingerichte omgeving en het nodige materiaal te voorzien om afval te vermijden zoals zakken, grijpstokken of handschoenen. Vaak is dat echter niet voldoende en moet de gemeente handhaven. Maar welke wettelijke instrumenten hebben deze lokale besturen nu precies om dat te doen?

Lokaal politiereglement

De gemeente kan in de eerste plaats een lokaal beleid voorzien in de vorm van een politiereglement. Het lokaal modelpolitiereglement (meerbepaald artikel 22 en 23) kan daarbij als voorbeeld worden gebruikt om te verduidelijken welke handelingen een milieuovertreding vormen. De afvalovertredingen kunnen worden vastgesteld door o.a. gemeenschapswachten, politiemedewerkers en intergemeentelijk GAS-handhavers. Ze kunnen vervolgens beboet worden met gemeentelijke administratieve sanctie (GAS) door een sanctionerende ambtenaar. In de praktijk kan een boete vermeden worden doordat de handhaver de overtreder hierop onmiddellijk aanspreekt en zo bijvoorbeeld het afval opraapt.

Decreet algemene bepalingen milieubeleid

Indien de gemeente geen politiereglement heeft, gebeurt de handhaving van zwerfvuil door de lokale politie of door een (inter)gemeentelijke milieutoezichthouder volgens Titel XVI van DABM als een overtreding van artikel 12 van het Materialendecreet wordt gesteld. De bevoegde milieutoezichthouders of politie zal in dat geval een proces-verbaal (pv) opstellen. Het parket kan het pv vervolgens strafrechtelijk behandelen of doorsturen naar de afdeling handhaving van het departement Omgeving die het bestuurlijke handhaaft met een geldboete.

Meer informatie hieromtrent vindt u in het Draaiboek handhaving zwerfvuil en sluikstorten van Mooimakers, een initiatief van de OVAM, Fost Plus en de VVSG.

Ook elke maand de nieuwste kalender ontvangen?

Abonneer je direct hier op onze kalender en u ontvangt deze voortaan automatisch in uw mailbox.