In uitvoering van het Verzameldecreet Omgeving 2024 herwerkt de Vlaamse Regering op 4 juli 2025 principieel het Meldingsbesluit en het Vrijstellingsbesluit. Daarnaast stelt de Vlaamse Regering principieel de limitatieve lijst vast van stedenbouwkundige handelingen waarvoor de gemeenten een vergunningsplicht kunnen invoeren.
Melding voor tijdelijke handelingen
Verschillende afzonderlijke wijzigingen maakten het onderscheid tussen vrijgestelde, (niet-)vergunningsplichtige en meldingsplichtige stedenbouwkundige handelingen onduidelijk. Daarom wijzigde het Verzameldecreet 2024 artikel 4.2.2 VCRO dat onder meer stelt dat het invoeren van de melding alleen kan voor vergunningsplichtige stedenbouwkundige handelingen met een tijdelijk karakter.
De Vlaamse Regering heft dan ook principieel de meldingsplichtige handelingen in het Meldingsbesluit op, alsook enkele definities. Wat vandaag nog via een melding verloopt, verschuift naar een vrijstelling of opnieuw naar de vergunningsplicht. Deze wijziging moet bijgevolg worden samen gelezen met de wijzigingen aan het Vrijstellingsbesluit.
Volgens de decreetgever komen deze wijzigingen neer op het volgende:
- vrijstelling: occasionele handelingen of gebruik, beperkte impact
- melding: tijdelijke handelingen of functiewijzigingen
- omgevingsvergunning: permanente handelingen of functiewijzigingen, grote omvang/impact
Bron: Ontwerp wijziging Meldingsbesluit meldingsplichtige stedenbouwkundige handelingen
Vrijstelling voor nieuwe handelingen en wijzigingen
Tegelijk wijzigt de Vlaamse Regering daarom ook het Vrijstellingsbesluit voor onder meer:
- gevelwerken zonder wijziging van het fysieke bouwvolume, verslechtering van de energieprestatie en overschrijding van de rooilijn
- isolatie met inbegrip van de gebruikelijke afwerking
- binnenrenovaties met stabiliteitswerking mits medewerking architect
- warmtepompen
- plaatsing van (stekker)zonnepanelen aan gevels van maximum 4 m² en aan balkons
- handelingen in zeehavengebied
- schuilhokken
- glasvezelnetwerken
- aanleg van wadi’s
- kleinschalige afvalwaterzuiveringsinstallaties
- jachtkansels
- vogelkijkhutten
- …
Bron: Ontwerp wijzigingsbesluit vrijgestelde stedenbouwkundige handelingen
Limitatieve lijst vergunningsplichtige handelingen gemeentelijk niveau
Het basisprincipe is dat alleen de Vlaamse Regering bepaalt welke handelingen vergunningsplichtig, meldingsplichtig of vrijgesteld zijn. Gemeenten kunnen door een stedenbouwkundige verordening slechts binnen door de Vlaamse Regering opgelijste vrijgestelde en niet-vergunningsplichtige handelingen de vergunningsplicht invoeren. Het gaat voornamelijk over het:
- vellen van (hoogstammige) bomen
- vellen of rooien van houtige beplantingen met erfgoedwaarde
- handelingen aan beschermd of waardevol erfgoed
Inwerkingtreding
De voormelde wijzigingen en de limitatieve lijst zijn nog niet definitief. De Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns hoopt dat tegen eind 2025 de nieuwe regelgeving in werking kan treden.