Elke week lichten de juridische experten van Schulinck Omgevingsrecht een interessant arrest binnen het Vlaamse omgevingsrecht toe. Deze week is dat het arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen van 11 september 2025 (nr. A-2526-0032). Daarin oordeelt de Raad dat een onwettig definitief vastgesteld rooilijnplan de wettigheid van een definitief vastgesteld onteigeningsbesluit, dat in dat rooilijnplan zijn grondslag vindt, in het gedrang brengt.
In deze zaak stelt de gemeenteraad een rooilijnplan en een onteigeningsbesluit definitief vast. Bij het rooilijnplan heeft de gemeenteraad enkele adviezen foutief niet gevraagd (zie artikel 17 §§2 en 4 GWD). Dit heeft de onwettigheid van het rooilijnplan tot gevolg, zo oordeelt de Raad. Uit dat onwettig rooilijnplan vloeit volgens de beroepsindiener ook de onwettigheid van het onteigeningsbesluit voort.
Artikel 41 Onteigeningsdecreet bepaalt dat een onregelmatigheid beperkt tot een voorlopig of definitief onteigeningsbesluit de rechtsgeldigheid van het plan of besluit dat het voorwerp is van de ruimtelijkeplanningsprocedures (artikel 31 Onteigeningsdecreet) niet in het gedrang brengt. Het Gemeentewegendecreet bevat echter geen soortgelijke bepaling.
De parlementaire voorbereiding bij het Onteigeningsdecreet stelt bovendien dat artikel 41 Onteigeningsdecreet niet in de omgekeerde richting geldt (Parl. St. Vl. Parl. 2016-17, 23 november 2016, nr. 991/1, 25). Dit artikel waarborgt dus niet de rechtsgeldigheid van een onteigeningsbesluit gegrond op een onwettig plan of besluit.
Oordeel Raad
De Raad oordeelt dat de onwettigheid van het rooilijnplan ook de wettigheid van het onteigeningsbesluit dat zijn grondslag vindt in dit rooilijnplan in het gedrang brengt. Een rooilijnplan en een onteigeningsbesluit vormen weliswaar 2 zelfstandige beslissingen, maar dit doet hieraan geen afbreuk.
Door de adviesverplichtingen niet na te leven schendt de gemeenteraad een substantiële pleegvorm. De Raad laat het onwettig rooilijnplan op grond van artikel 159 Grondwet dan ook buiten toepassing. Omdat het onteigeningsbesluit in het rooilijnplan zijn grondslag vindt, vernietigt de Raad het onteigeningsbesluit.
Schulinck Omgevingsrecht
Meer informatie over onteigening vind je in Schulinck Omgevingsrecht. Nog geen abonnement? Vraag dan zeker een demo aan.