Op 7 januari 2025 beantwoordde minister van omgeving Jo Brouns een vraag over de regeling rond intern salderen van stikstofruimte. De vraag kwam er naar aanleiding van een arrest van de Nederlandse Raad van State van 19 december 2024. Daarin oordeelde hij dat intern salderen niet meer mag bij de voortoets. De Nederlandse rechtspraak ligt in lijn met een arrest van het Europese Hof van Justitie.
De parlementaire vraag peilt naar een analyse van de rechtspraak en vergelijking tussen beide landen.
Intern salderen bij Natura 2000-gebieden
Natura 2000 is een Europees ecologisch netwerk van beschermde natuurgebieden. In Natura 2000-gebieden wil men de biodiversiteit behouden door bepaalde diersoorten en hun natuurlijke leefomgeving te beschermen.
Voor bedrijven die stikstof uitstoten moet men onderzoeken wat de gevolgen zijn voor de Natura 2000-gebieden. Bij intern salderen gaat men de stikstofgevolgen van één bedrijf vergelijken. De toestand van het oude vergunde project zet men af tegen de gevolgen van het nieuwe project. Er is sprake van intern salderen als de aangevraagde activiteit niet leidt tot toename van de stikstofdepositie. De emissie van de bestaande activiteit moet in die mate verlagen dat deze kan weggestreept (“gesaldeerd”) worden ten opzichte van de nieuwe veroorzaakte depositie.
Arrest Europees Hof van Justitie 12 april 2018
De Nederlandse Raad van State baseert zich op een uitspraak van het Europees Hof van Justitie van 12 april 2018. Uit dat arrest blijkt dat men beperkt is in de elementen bij de passende beoordeling. Maatregelen ter voorkoming of beperking van nadelige gevolgen van een project mag men niet in aanmerking nemen.
Nederland: intern salderen bij de voortoets
Volgens toepasselijke regels kon men in Nederland al intern salderen bij de voortoets. De stikstofgevolgen van nieuwe projecten kon men wegstrepen tegen deze van het oude vergunde project. Een passende beoordeling of natuurvergunning was daardoor niet nodig.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Nederlandse Raad van State oordeelt in lijn met het Europees Hof van Justitie. Intern salderen mag niet meer bij de voortoets, wel bij de beoordeling van een natuurvergunning voor een project. Anders dan voorheen zal men de gevolgen van het project op zichzelf moeten beoordelen.
Met de uitspraak van het arrest van het Europese Hof van Justitie past Nederland haar beleid meteen aan. Het nieuwe beoordelingskader is meteen van toepassing. Alle lopende en toekomstige vergunningsprocedures zullen op deze manier verlopen.
België: beoordeling volledige project bij de voortoets
De minister is duidelijk in zijn antwoord: voor het intern salderen is er geen analogie tussen Nederland en Vlaanderen.
In Vlaanderen kijkt men steeds naar de stikstofgevolgen van het volledige project. Die totale beoordeling verloopt ook al zo tijdens de voortoets. Het Stikstofdecreet legt de toepassing van de boordelingskaders ook zo vast voor de vergunningsverlening (artikel 22 Stikstofdecreet). De totale stikstofdepositie is het geheel van oude én nieuwe stikstofdepositie van een project.
De minister van omgeving ziet om die reden dan ook geen noodzaak om verder juridisch advies in te winnen.