Gezonde bodems zijn nodig om de EU-doelstellingen voor klimaatneutraliteit te kunnen halen. Eind oktober 2025 keurde het Europees Parlement dan ook de langverwachte Bodemrichtlijn goed.
Daardoor krijgt de bescherming en sanering van bodems voor het eerst bindende regels op EU-niveau. Een belangrijke stap richting gezondere en veerkrachtigere bodems. De ambitieuze langetermijndoelstelling van deze richtlijn is namelijk het hebben van gezonde bodems in heel Europa in 2050. Gezondere bodems zijn cruciaal voor de voedselzekerheid, schoon water en het milieu.
Van cure naar care
De Bodemrichtlijn bevat onder meer bepalingen rond monitoring van bodemgezondheid, veerkracht en het beheer van verontreinigde locaties. Zo geldt er een verplichte inventarisatie en risicobeoordeling van gronden in alle lidstaten. Wat in Vlaanderen al jaren praktijk is, wordt volgens OVAM nu ook in Europa de norm. De visie van de richtlijn sluit immers nauw aan bij de Vlaamse aanpak, waar OVAM en haar partners inzetten op integrale bodemzorg: een shift van cure -> care.
Daarnaast verplicht de richtlijn het opzetten van nationale of regionale meetnetten, met ruimte voor lokale invulling. Al komen er geen bindende normen voor bodemdescriptoren, er geldt wel een Europese lijst van prioritaire stoffen, waaronder PFAS en pesticiden.
Omzetting Bodemrichtlijn in Vlaanderen
De lidstaten, waaronder België, krijgen 3 jaar de tijd om de Bodemrichtlijn om te zetten in nationale regelgeving. De Europese Commissie ondersteunt daarbij de lidstaten met gemeenschappelijke instrumenten en methoden en de uitwisseling van beste praktijken vergemakkelijken.
OVAM laat alvast een voorbereidende studie uitvoeren over de invulling van het aspect bodemverontreiniging binnen het Vlaamse bodemmeetnet.