Op 1 januari 2021 treedt de Vlaamse Codex Wonen in werking. Dit staat in het Besluit van van de Vlaamse Regering tot codificatie van de decreten betreffende het Vlaamse woonbeleid, genomen op 17 juli 2020 en verschenen in het Belgische Staatsblad op 13 november 2020.

Deze Codex Wonen is de concrete uitvoering van artikel 112, decreet van 15 juli 1997 over de Vlaamse Wooncode. Daarin werd de Vlaamse regering de bevoegdheid gegeven om onder meer de regels op het woonbeleid, het grond- en het pandenbeleid in één enkel wetboek te bundelen.

Die bundeling van alle betreffende regelgeving is dus vanaf volgend jaar een feit. Zo hoopt men de samenhang en de leesbaarheid te verbeteren. Inhoudelijk is er echter niets gewijzigd aan de regels in kwestie.

In de praktijk wordt de Vlaamse Codex Wonen – een bijzonder lijvige bundel – nog steeds opgedeeld in boeken, die op hun beurt onderverdeeld zijn in delen, titels en hoofdstukken. Wij hebben voor de gemeenten alvast de relevante gedeelten op het vlak van omgevingsrecht geïdentificeerd. Dat zijn :

Boek 1. Inleidende bepalingen (art. 1.1 – 1.7)

  • Deel 1 bevat de algemene bepalingen
  • Deel 2 bevat de missie van het woonbeleid

Boek 2. Organisatie van het woonbeleid

  • Deel 2. Lokaal woonbeleid (art. 2.2 – 2.20) bevat bepalingen over de gemeente als regisseur van het lokale woonbeleid, het leegstandsregister, en verwaarloosde woningen en gebouwen
  • Deel 3. Planning en monitoring (art. 2.21 – 2.35) bevat bepalingen over de gewestelijke objectieven inzake het bescheiden en het sociaal woonaanbod, het bindend sociaal objectief en de standplaatsen voor woonwagens
  • Deel 4. Territoriale planning (art. 2.36 – 2.37) bevat bepalingen over de afbakening van woningbouw- en woonvernieuwingsgebieden

Boek 3. Woningkwaliteitsbewaking

  • Deel 1. Veiligheids-, gezondheids- en woningkwaliteitsnormen (art. 3.1 – 3.2). De gemeenteraad kan bijvoorbeeld bij verordening het conformiteitsattest verplicht maken en strengere veiligheids- en kwaliteitsnormen voor kamers opleggen
  • Deel 2. Conformiteitsonderzoek (art. 3.3 – 3.5)
  • Deel 3. Conformiteitsattest (art. 3.6 – 3.9)
  • Deel 5. Ongeschiktheids- en onbewoonbaarverklaring (art. 3.12 – 3.23)
  • Deel 6. Overbewoondverklaring (art. 3.24 – 3.29)
  • Deel 7. Herstel en sloop (art. 3.30 – 3.31)
  • Deel 9. Strafrechtelijke handhaving (art. 3.34 – 3.55)

Boek 7. Slotbepalingen

  • Slotbepalingen (art. 7.1 – 7.7), inclusief de bepaling rond de datum van inwerkingtreding: 1 januari 2021